Y rôl newydd sbon sy’n cyhoeddi cyfnod newydd mewn cynhyrchu cynaliadwy

Credir mai rhaglen hyfforddi newydd sbon wedi’i hariannu gan Media Cymru yw’r gyntaf o’i bath yn y DU i ddangos newid sylweddol yn ymagwedd y diwydiant at gynhyrchu teledu cynaliadwy o safon uchel.

Mewn cydweithrediad â Phrifysgol De Cymru, mae darparwyr hyfforddiant Severn Screen a Earth to Action, derbynwyr cyntaf y rhaglen “cydlynydd cynaliadwyedd” a ariennir yn derbyn hyfforddiant dwys mewn ymateb i’r angen dybryd am ddull mwy cynaliadwy o gynhyrchu teledu o safon uchel.

Mae’r rhaglen hyfforddi 8 wythnos wedi’i chyflwyno gan Ellie Ashton (Earth to Action) ochr yn ochr â’r cydlynydd cynaliadwyedd a’r hyfforddwr Tilly Ashton (Severn Screen). Mae’r fam a merch hyn ymhlith y Cydlynwyr Cynaliadwyedd Cynhyrchu amser llawn cyntaf yn y DU. Mae Ellie ar fin ymuno â chynhyrchiad gan Sky a fydd yn cael ei ffilmio yng Nghymru yn ddiweddarach eleni, ac mae Tilly yn gweithio i’r cwmni cynhyrchu annibynnol Severn Screen.

Mae creu hyfforddiant pwrpasol Media Cymru ar gyfer y rôl hon sy’n wynebu’r dyfodol yn adlewyrchu ymdrechion i helpu i newid arferion gwaith yn sector sgrin Cymru ac i ddarparu cyfleoedd i bobl sy’n angerddol am gynaliadwyedd sydd ar wahanol gamau yn eu gyrfaoedd ym myd ffilm a theledu. Mae’n cyd-fynd yn agos ag argymhellion Bargen Newydd Sgrin BFI: Cynllun Trawsnewid i Gymru.

Gwnaed y fenter hyfforddi newydd hon yn bosibl diolch i Ymddiried (Grantiau Cyfryngau Cymru), sydd wedi cefnogi costau teithio a llety hyfforddeion. Yn ogystal â chefnogaeth gan stiwdios cynhyrchu Great Point Seren Studios, Wolf Studios Wales, Dragon Studios ac Aria Film Studios.

Derbyniodd y garfan o chwech fwrsariaeth hyfforddi i fynychu hyfforddiant mewn lleoliadau stiwdio ledled Cymru gan arwain at weithdy hyfforddi terfynol a dathliad yng Nghanolfan Technoleg Amgen Machynlleth (CAT), cartref addysg gynaliadwy a hyrwyddwr dros gyfathrebu atebion cadarnhaol i’r argyfwng hinsawdd.

Diolch i gyllid ychwanegol a ddarperir gan Cymru Greadigol, mae’r garfan bellach ar fin cychwyn ar gam nesaf eu hyfforddeiaeth – lleoliad cynhyrchu 10-i-15 wythnos, lle bydd yr hyfforddeion yn rhoi eu dysgu ar waith ac yn meithrin cysylltiadau gyrfa yn y dyfodol.

Mewn partneriaeth â chonsortiwm arloesedd y cyfryngau Media Cymru, mae’r rhaglen hyfforddi newydd yn cynnwys: gwastraff fel adnodd; cynyrchiadau, pobl a gwleidyddiaeth; adroddiadau Albert Carbon; rhwymedigaethau cyfreithiol sy’n ymwneud â chynyrchiadau sgriptio cynaliadwy; gweithio gyda chyflenwyr a rhwydweithiau.

Gan ategu ymgyrch BAFTA Albert i leihau effeithiau amgylcheddol cynhyrchu a hyrwyddo gweledigaeth ar gyfer dyfodol cynaliadwy, credir mai Severn Screen yng Nghymru yw un o’r cwmnïau cynhyrchu cyntaf yn y DU i gyflogi cydlynydd cynaliadwyedd llawn amser.

Dywedodd Ed Talfan, Cynhyrchydd Gweithredol a Phrif Swyddog Gweithredol Severn Screen, am eu penderfyniad i gyflogi’r cydlynydd cynaliadwyedd cyntaf yng Nghymru,

“Er mwyn i’n diwydiant oroesi a ffynnu yn y dyfodol, mae’n rhaid bod yn fwy cynaliadwy yn y ffordd rydyn ni’n gweithio. Rwy’n falch o’r gwaith rydym wedi’i wneud yn Severn Screen i wella ein cynaliadwyedd  a hefyd yn yr ymateb rydym wedi’i weld ar draws y sector cyfan wrth groesawu ffyrdd newydd o weithio sy’n hyrwyddo cynhyrchu mwy cynaliadwy.

“Un o’r gofynion allweddol wrth gyflawni ein nodau fydd datblygu’r genhedlaeth nesaf o gydlynwyr cynaliadwyedd i yrru’r newid hwn yn ei flaen. Mae cynhyrchu ffilm a theledu yn dibynnu ar ystod eang o sgiliau i swyno’r gynulleidfa, ac felly rydym wrth ein bodd i fod yn bartner gyda PDC a Media Cymru i gyflwyno’r cyrsiau hyfforddi newydd hyn. Mae’n gyffrous gallu chwarae ein rhan i hyfforddi cenhedlaeth newydd o Gydlynwyr Cynaliadwyedd ar gyfer y sector yng Nghymru.”

Ychwanegodd Tilly Ashton o Severn Screen:

“Wrth weithio fel Cydlynydd Cynaliadwyedd ar draws holl gynyrchiadau Severn Screen dros y pedair blynedd diwethaf, rwyf wedi gweld newid sylweddol yn natblygiad arferion cynaliadwy o fewn y diwydiant ffilm a theledu, ac ysgogiad cynyddol o fewn cwmnïau cynhyrchu, criwiau a chyflenwyr i ddod o hyd i fyrdd wyrddach o weithio.

“Mae diwydiant Cymru yn gweithio ar y cyd i adeiladu ar nodau Cynllun Trawsnewid Bargen Newydd Sgrin Cymru BAFTA albert/BFI, a lansiwyd ym mis Tachwedd 2023. Hyd yn hyn, nid oes gennym gydlynwyr cynaliadwyedd medrus i’n galluogi i roi bwriadau da ar waith.

“Mae fy merch Ellie a minnau’n falch o fod wedi gallu dod â’n gweledigaeth ac ysbrydolaeth i hyfforddi Cydlynwyr Cynaliadwyedd ar gyfer y diwydiant Cymreig.”

Meddai Ellie Ashton o Earth to Action:

“Egwyddor arweiniol ein gwaith yw adlewyrchu’r newid yr ydym am ei weld’. Er mwyn cyflawni hyn, roeddem yn gwybod bod rhaid i ni greu llwybr y gall pobl ddisglair a gweledigaethol o bob rhan o Gymru  ddefnyddio i ymuno â’n diwydiant. Buom yn chwilio am bobl a fyddai’n arwain cynyrchiadau i ddyfodol glanach, gwyrddach; un sydd o fudd gweithredol i bobl a’r blaned. Mae’r rôl hon yn ddeinamig, gan ymgysylltu â phob adran ar draws y pyramid cynhyrchu i ysbrydoli a galluogi’r ffordd newydd hon o weithio.

“Yr hyn sy’n hanfodol, ac efallai’n unigryw i’n gweledigaeth ar gyfer y cwrs hwn, yw nad oeddem am ddysgu ein hyfforddeion sut yn unig i wneud y swydd,  credwn ei bod yn hanfodol gwybod yrheswm pam i’w wneud.

“Bydd y gallu i weithio yn unol â’u gwerthoedd, ethos o bositifrwydd a rhagweithioldeb; a chred bod gan bawb y gallu i newid, yn galluogi ein hyfforddeion i fod yn adnodd hanfodol wrth greu diwydiant y dyfodol.”

Pam rwyf am fod yn gydlynydd cynaliadwyedd: y rôl newydd sy’n llunio dyfodol y sector sgrin

Mae gan Nicole Wait, o Ogledd Cymru gefndir mewn addysg. Meddai:

 “Roeddwn i eisiau symud tuag at weithio’n weithredol i leddfu’r argyfwng hinsawdd, a chyfrannu at ddiwydiant sydd mor werthfawr i Gymru. Mae bod yn rhan o’r hyfforddiant hwn yn ein grymuso i gael effaith enfawr ar sector sydd wedi gweithredu’n hanesyddol heb fawr o feddwl am ein planed, ond eto un sy’n cynnwys llawer o weithwyr proffesiynol sy’n poeni’n fawr am yr amgylchedd ond nad oes ganddynt y sgiliau eto i alinio eu gwaith â’u gwerthoedd.  Mae arloesedd sylweddol eisoes ac yn barod tuag at wyrddio’r sgrin; nawr mae’n bryd ymuno â’i gilydd i gael effaith gryfach i’n cymunedau ac ymhellach i ffwrdd. Bydd ein lleoliadau yn ein galluogi i adeiladu momentwm wrth godi ymwybyddiaeth ymhlith aelodau’r criw, i eirioli dros gamau gweithredu ac ariannu mwy gwyrdd, gan ysgogi newid cadarnhaol o’r brig i’r gwaelod ac o’r gwaelod i’r brig. Ymlaen â ni; rwy’n barod …”

Mae Jacob Fielder yn dod o Gaerdydd. Wrth siarad am ei benderfyniad i wneud cais am yr hyfforddiant i gydlynydd cynaliadwyedd, dywedodd:

“Cyn y cwrs hwn, roeddwn yn gweithio yn rhan-amser mewn cynaliadwyedd ac yn rhan-amser mewn ffilm a theledu. Byddai faint o wastraff a gynhyrchir yn ystod fy amser ar y set bob amser yn fy ypsetio a byddwn yn aml yn teimlo fy mod i heb fawr o rym ynghylch ei gywiro. Roedd y cyfle i gyfuno fy nghariad at y blaned a Ffilm a Theledu, yn ymddangos fel y cyfle perffaith i geisio gwneud gwahaniaeth cadarnhaol. Nid yw glanhau diwydiant sgrin Cymru yn waith i un person; bydd angen i bawb gyfrannu…

“Mae gwneud y cwrs hyfforddi hwn gyda grŵp o bobl hyfryd, o’r un anian wedi ein galluogi i adeiladu rhwydwaith o gysylltiadau cynaliadwyedd ledled Cymru a thu hwnt a fydd yn amhrisiadwy wrth helpu i fynd i’r afael ag unrhyw broblemau a allai godi yn ein rôl.

Mae gan Jess Gow gefndir yn y diwydiant ffilm a theledu. Cymerodd seibiant gyrfa i fagu ei phlant, ac ar hyn o bryd mae hi’n gweithio yn llawrydd fel cydlynydd cynhyrchu.   Meddai:

“Cefais fy nenu at y rôl/cyfle oherwydd o’m profiad yn gweithio ym maes Rheoli Cynhyrchu, gallwn weld yn uniongyrchol pa mor hawdd y gall penderfyniadau a chamau gweithredu cynaliadwy ddod yn rhywbeth a ystyrir wedyn i’r broses gynhyrchu yn hytrach na chael ei hyrwyddo o’r dechrau. Nid yw cynaliadwyedd yn rhywbeth i feddwl amdano wedyn ac mae angen brys i Gydlynwyr Cynaliadwyedd fod yn gyfrifol am weithio gyda’r rhanddeiliaid gwahanol ar draws cynhyrchiad i leihau eu heffaith amgylcheddol a lle bo modd ychwanegu gwerth yn ôl i mewn i’r economi leol.  Gall pob un ohonom wneud gwahaniaeth yn ein geiriau ac yn ein gweithredoedd, ac mae angen i ni godi ymwybyddiaeth am hynny, a chanlyniadau ein gweithredoedd ar set.

“Roedd yn atgyfnerthu’r angen am gydweithio rhwng pawb i leihau effaith amgylcheddol cynhyrchu teledu, pwysleisio’r da y gall pob un ohonom ei wneud yn ein penderfyniadau a sut mae angen i ni fod yn fwy ystyriol o nodweddion ein gilydd.  Mae hefyd wedi bod yn amhrisiadwy wrth adeiladu rhwydwaith o bobl rwy’n gwybod y gallwn alw arnynt i siarad am faterion y gallaf ddod ar eu traws yn y llinell ddyletswydd, a rhwydwaith gwych i ni rannu adnoddau ac arfer gorau gyda nhw.  Alla i ddim aros i ddechrau arni!”

Mae Ashley Booth o Brestatyn yng Ngogledd Cymru wedi ailhyfforddi ar ôl gweithio yn y sector addysg.  Ychwanega:

“Ar ôl blynyddoedd mewn addysg, rhoddodd yr hyfforddeiaeth gyfle i mi ailhyfforddi mewn maes rwy’n teimlo’n angerddol iawn amdano. Mae rhannu gofod gydag unigolion o’r un anian a chael sgyrsiau go iawn am yr hyn y gallwn ei wneud am yr argyfwng hinsawdd wedi bod yn newid go iawn. Rydw i’n llawn cyffro am fy lleoliad, ac i roi’r hyn rydw i wedi’i ddysgu ar waith!”